Nektar pochodzący z kwiatów wrzosu zwyczajnego (Calluna vulgaris L.) stanowi późny, ale niezwykle cenny pożytek miododajny. Pszczoły pozyskują go przeważnie w pierwszej połowie dnia, od lipca do października. W stanie płynnym miód wrzosowy ma zabarwienie czerwonobrunatne, po skrystalizowaniu żółtopomarańczowe lub brunatne. Odznacza się nieporównywalną z innymi miodami silnie galaretowatą konsystencją. W miarę krystalizacji, zachodzącej przeważnie dość szybko, przybiera postać drobnoziarnistą, masłowatą. Miód wrzosowy ma niezwykle silny aromat, przypominający zapach kwiatów wrzosu. W smaku jest przyjemny, choć mało słodki, lekko gorzkawy i cierpki. Zdaniem niektórych autorów (Szemietkow) miód ten ze względów smakowych należy do miodów niższego gatunku.
Miód wrzosowy wyróżnia się wysoką zawartością łatwo przyswajalnego białka. Według autorów polskich mieści się ona w granicach 0,05-1,6%, natomiast w próbkach miodu pochodzącego z Rosji dochodzi do 1,8%. Dojrzały miód wrzosowy cechuje niewielka zawartość sacharozy (około 0,8%) oraz najwyższa zawartość wody w porównaniu z innymi odmianami miodu. Według Normy Polskiej w miodzie wrzosowym dopuszczalna jest zawartość wody do 23%, w innych miodach odmianowych może być maksymalnie do 20%. Typowa dla miodu wrzosowego jest także obecność substancji koloidowych (0,16-3,34%), które wpływają w pewnym stopniu na barwę miodu oraz charakterystyczną dla niego galaretowatą konsystencję.
W miodzie wrzosowym cenną grupę związków aktywnych biologicznie stanowią flawonoidy. Według Solera powyżej 10% tej frakcji stanowią: apigenina, izoramnetyna i kemferol. W znacznej ilości występuje także kwas elagowy,
Miód wrzosowy jest miodem ciemnym, bogatym w witaminy i biopierwiastki. Zawiera dużo żelaza, w postaci łatwo przyswajalnej przez organizm, oraz witaminy A, B2, B6, C i PP.
Miód wrzosowy należy do miodów o znacznej kwasowości. Cechuje .go także znaczna aktywność enzymatyczna, zwłaszcza enzymu fosfatazy, odpowiedzialnego za hydrolizę połączeń estrowych kwasu fosforowego z glicerolem, cukrami i białkami. Poza tym miód wrzosowy zawiera glikozyd fenolowy arbutynę, garbniki, saponiny, skrobię i substancje żywiczne.
Krajowy miód wrzosowy odznacza się średnią i niską aktywnością antybiotyczną. Z badań przeprowadzonch przez Rychlik i Doleżal wynika, że wartości inhibinowe dla próbek miodu wynosiły 1 i 2, przy czym były one bardziej aktywne wobec gronkowca złocistego Staphylococcus aureus (średnia wartość inhibinowa – 2,3) niż wobec pałeczek okrężnicy
Escherichia coli (średnia wartość inhibinowa – 1,3). Badania wykonane w Oddziale Pszczelnictwa ISiK w Puławach wskazują na średnią aktywność antybakteryjną próbek krajowego miodu wrzosowego. Natomiast wartości inhibinowe, przebadanych w ramach badań własnych próbek miodu, mieściły się w granicach 0-3.
Lecznicze działanie miodu wrzosowego
Aktywne biologiczne składniki miodu wrzosowego o działaniu moczopędnym, bakteriobójczym i przeciwzapalnym uzasadniają jego lecznicze działanie w schorzeniach nerek, dróg moczowych i gruczołu krokowego. Z tego względu zalecany jest on szczególnie u mężczyzn jako środek profilaktyczny już od 40 roku życia. Korzystne także jest przyjmowanie go przez chorych odczuwających trudności z wydalaniem moczu oraz pomocniczo w kamicy nerkowej.
Miód wrzosowy wywiera cenne działanie lecznicze, a szczególnie bakteriobójcze i przeciwzapalne, w schorzeniach błony śluzowej jamy ustnej i gardła. Liczni autorzy podkreślają jego korzystne właściwości w przewlekłym zapaleniu migdałków podniebiennych, stanach zapalnych gardła oraz błony śluzowej jamy ustnej.
Ze względu na wysoką zawartość witamin i biopierwiastków, zwłaszcza żelaza, niezbędnych do prawidłowej przemiany materii, miód wrzosowy jest także wskazany jako dodatek odżywczy i dietetyczny u osób z niedoborami pokarmowymi.
Należy także wspomnieć o korzystnym wpływie tego produktu w schorzeniach przewodu pokarmowego. Miód wrzosowy dzięki licznym enzymom ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów. Wywiera korzystny wpływ w stanach zapalnych żołądka i jelit, ze względu na łagodne działanie przeciwzapalne i przeciwbakteryjne. Związane jest to także z funkcją regulującą w biegunkach lub zaparciach. Niektórzy autorzy polecają miód wrzosowy w dnie moczanowej, a także przy dolegliwościach reumatycznych.
Źródło: PSZCZELARSTWO.