Miód rzepakowy
Miód rzepakowy jest przykładem odmianowego miodu wiosennego. Jest to odmiana bardzo popularna w naszym kraju, a pozyskuje się ją w okresie masowego kwitnienia rzepaku, w ciągu około trzech tygodni na przełomie kwietnia I maja. Pola obsiane tą rośliną (Brasicca napus L. subsp.oleifera Metzg.) stanowią dla pszczół bogate źródło zarówno nektaru jak i pyłku kwiatowego.
(Więcej informacji) -Miód rzepakowy w stanie płynnym jest prawie bezbarwny lub lekko słomkowy, z odcieniem zielonkawym, zależnie od roślin, z których zebrany został nektar. Po skrystalizowaniu przyjmuje barwę białą lub szarokremową. Ze względu na przewagę cukru prostego glukozy nad fruktozą, a takie niska zawartość wody średnio 18%) ulega szybkiej krystalizacji, dając drobne kryształy i mazistą konsystencje. Z tego .względu jest miodem najszybciej krystalizującym, niekiedy w ciągu kilku dni po pozyskaniu z ula, a często nawet krystalizuje już w plastrach. Zapach, zarówno miodu płynnego (patoki) jak i skrystalizowanego (krupca), jest słaby, zbliżony do zapachu kwiatów rzepaku. Jednak jest on na tyle charakterystyczny, że wyczuwalny wjest w miodach pitnych nawet po 2 latach. Smak tego miodu jest bardzo łagodny, nieco mdły i lekko gorzkawy.
W składzie miodu rzepakowego, podobnie jak w nektarze pochodzącym z kwiatów rzepaku, występują olejki eteryczne, garbniki, związki goryczowe tlawonoidy, biopierwiastki, witaminy z grupy B, K i C, kwas nikotynowy, cholina, a takie kumaryna, saponiny, śladowe Ilości alkaloidów. We frakcji flawonoidowej (w ilości powyżej 10% w odniesieniu do innych substancji) obecne są kwercetyna, kemferol, apigenina znaczna ilość b-karotenu. Poza tym charakteryzuje się szczególnie niską zawartością związków mineralnych, lecz o znacznej przyswajalności przez organizm. Należy . do nich między innymi żelazo, będące składnikiem hemoglobiny i transporterem tlenu w organizmie. Przyswajalność tego pierwiastka z miodu wynosi około 63%. Miód rzepakowy należy ponadto do miodów bogatych w bor, tj. pierwiastek niezbędny do budowy tkanki kostnej oraz właściwego funkcjonowania śledziony i tarczycy. Odpowiada on takie za właściwe współdziałanie innych pierwiastków w organizmie. Niedobór boru prowadzi do utraty wapnia, fosforu i magnezu oraz powoduje obniżenie poziomu estrogenów, zwłaszcza u kobiet w okresie po menopauzie, co może powodować utraty masy kostnej.
Miód rzepakowy zawiera prawie wyłącznie cukry proste z przewagą glukozy. Według danych jednej z autorek w świeżym miodzie znajduje się prawie 47% fruktory, okuto 51% glukozy i 0,2% sacharozy. Z innych cukrów wymienić można dwucukier maltozę (około 0,5%) oraz trójcukier melecytozę (0,5%). Miód rzepakowy należy poza tym do miodów bogatych w składniki lotne z parą wodną nadające mu swoisty aromat. Według Rychlik i Doleżała należy do miodów o niskiej aktywności antybiotycznej. Wskazują na to również badania własne i prowadzone w Oddziale Pszczelnictwa w Puławach. Wartości inhibinowe oznaczanych próbek miodu mieściły się w zakresie 0-3. Jednak w zależności od pochodzenia i składu, zawartość olejków eterycznych może okazać się bardziej aktywny. Potwierdzeniem tego jest doniesienie z Nowej Zelandii, którego autor stwierdził wysoką aktywność przeciwbakteryjną tej odmiany miodu, wyrażoną współczynnikiem fenolowym 22,0.
Miód rzepakowy, Jako popularna odmiana miodu kwiatowego, ma szerokie zastosowanie w żywieniu i lecznictwie. Z uwagi na wysoką zawartość cukrów prostych, łatwo, przyswajalnych przez organizm, stanowi cenną odżywkę regeneracyjną w stanach wyczerpania fizycznego i psychicznego. Jest także nieodzowny w codziennym odżywianiu, niezależnie od wieku. Miód rzepakowy zaleca się zwłaszcza w geriatrii w postaci napoju
przygotowanego z 1 łyżki stołowej miodu, rozpuszczonego w szklance przegotowanej i ostudzonej wody.
Duża zawartość cukrów prostych, przede wszystkim glukozy i fruktozy, czyni go przydatnym w chorobach serca, głównie naczyń wieńcowych i układu krążenia. Glukoza po wchłonięciu do krwiobiegu wzmacnia siłę skurczu osłabionego mięśnia sercowego, a takie rozszerza naczynia wieńcowe, przyczyniając się do lepszego zaopatrzenia serca w tlen i składniki odżywcze. W dalszym efekcie usuwa wodę z tkanek i na drodze diurezy przyczynia się do zmniejszenia obrzęków. Podobną rolę w działaniu na serce spełnia fruktoza. Uważa się, że cukier ten szybciej ulega przemianom metabolicznym, dostarczając w krótszym czasie energii do pracy mięśnia sercowego. Składniki, takie jak acetylocholina, potas i magnez również wpływają korzystnie na metabolizm mięśnia sercowego, stabilizują ciśnienie krwi i przyczyniają się do zahamowania procesu miażdżycowego. U chorych na dusznice bolesną, którym podawano miód rzepakowy, obserwowano wyraźną poprawę stanu zdrowia.
Kolejną grupę schorzeń, w których wykorzystuje sil cenne właściwości cukrów prostych, są schorzenia wątroby i dróg żółciowych. Czynią one miód rzepakowy łatwo przyswajalnym przez wątrobę. W ten sposób zwiększają jej. zdolność do detoksykacji, czyli odtruwania organizmu. Polega ona na wiązaniu szkodliwych metabolitów z kwasem glukuronowym (powstającym z glukozy) i związkami flawonoidowymi pochodzącymi z nektaru, w celu łatwiejszego ich rozpuszczenia i usuwania z organizmu wraz z moczem. Natomiast cholina obecna w miodzie usprawnia metabolizm tłuszczowy wątroby polepsza funkcjonowanie pęcherzyka żółciowego.
Miód rzepakowy ceniony jest takie w leczeniu chorób z przeziębienia orazstanów zapalnych górnych dróg oddechowych na tle bakteryjnym, takich jak za palenie gardła i zapalenie błony śluzowej nosa. Ponad to łagodzi kaszel i wzmaga odporność organizmu. W schorzeniach tych poleca się picie ciepłego mleka z miodem rzepakowym.
Miód ten jest również ceniony jako środek pomocniczy w schorzeniach nerek i układu moczowego. Jest on odpowiedni do tego typu schorzeń z uwagi na niewielką zawartość biopierwiastków i obecne w nim olejki eteryczne. Poza tym wspomaga podstawową terapie w przebiegu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, przyśpieszając gojenie stanu zapalnego tych narządów.
Podobne właściwości miodu rzepakowego wykorzystuje się także w leczeniu schorzeń zewnętrznych. Stosowany bezpośrednio na chorą tkankę oczyszcza ją z elementów martwiczych i ropnej wydzieliny, co w efekcie przyspiesza ziarninowanie, gojenie i bliznowacenie ran. Ponadto szybkie przytulenie miodu na oparzoną skórę zabezpiecza ja przed tworzeniem sil pęcherzy i rozwojem zakażenia.
Źródło:
PSZCZELARSTWO 4/2001
Mgr Elżbieta Hołderna-Kędzia
Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich
w Poznaniu